เคราฤาษี หรือ หนวดตาแป๊ะ หรือ spanish moss มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ ว่า Tillandsia usneoides เป็นไม้อากาศที่คนนิยมนำไปทำเป็นม่านต้นไม้เพื่อบังแดด แต่งบ้านแบบฮิปสเตอร์ หรือ นำไปจัดสวนตามโรงแรมและร้านอาหาร
นอกเหนือจากความสวยงาม เคราฤาษีนี้ยังมีสรรพคุณในการกรองฝุ่นอากาศอีกด้วย โดยธรรมชาติ เคราฤาษีจะมีขนเล็กๆ รอบตัว ชื่อ ไตรโคม (Trichomes) ใช้สำหรับดูดน้ำและอาหารจากอากาศ สิ่งนี้นี่แหละที่ช่วยกรองฝุ่นขนาดเล็ก โลหะหนัก และสารเคมีที่ลอยในอากาศ
สรรพคุณมากมายขนาดนี้ เราก็คงต้องดูแลเคราฤาษีให้ดีให้เหมาะสมกับคุณประโยชน์ของเขา
ก่อนที่เราจะดูแลเขา เราต้องเข้าใจลักษณะทางธรรมชาติของเขาก่อน จะได้เลี้ยงเขาในสภาวะที่เหมาะสมที่สุดนะคะ
เคราฤาษีเป็นต้นไม้ที่อยู่อิงอาศัยกับต้นไม้ใหญ่ โดยการพันต้นรอบลำต้นหรือกิ่งไม้ เคราฤาษีสามารถหาน้ำและอาหารด้วยตัวเองผ่านการใช้ขนเล็ก ๆ หรือ ไตรโคมดูดน้ำและแร่ธาติจากอากาศ จะไม่ดูดน้ำเลี้ยงของต้นเหมือนพวกกาฝากนะคะ ซึ่งเราจะเห็นไ้ด้ว่าตามธรรมชาติของเคราฤาษี จะชอบ 1. แสงแดดรำไร เพราะมักอาศัยตามต้นไม้ต้นอื่น 2. ชอบความชื้น
โดยปัญหาที่คนส่วนมากพบบ่อยในการปลูกเคราฤาษี เคราฤาษีแห้งเหี่ยวและดำ ซึ่งเกิดจากการเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะกับธรรมชาติของต้นไม้
ป๊าม๊าการ์เด้นจึงมีข้อสรุปวิธีการดูแลเคราฤาษีง่ายๆ ดังต่อไปนี้นะคะ
- เคราฤาษีชอบความชื้น ดังนั้นรดน้ำใช้ชุ่มนะคะ ถ้าอยู่นอกบ้าน เจอลมโกรก ต้องรดน้ำทุกวันเลยค่ะ แต่ห้ามแช่ไว้ทั้งวันนะคะ ความอับชื้น (ชื้นตลอดเวลา) เป็นสาเหตุของเชื้อรา ที่ทำให้เคราเรามีราดำๆ มาเกาะค่ะ
- ชอบแดดรำไร โดยธรมชาติเคราฤาษีจะชอบแดดรำไร สภาวะที่เหมาะสมที่สุด คือ แสงแดดประมาณ สะแลน 1 ชั้น ขึงสูง หรือ ปลูกตามใต้ต้นไม้ คำถามคือ ถ้าเราเลี้ยงเคราฤาษีเป็นม่านต้นไม้ ต้องโดนแดดจัด ทำได้ไหม? คำตอบคือ ทำได้ค่ะ เคราฤาษีทนมาก ไม่ตาย แต่จะไม่สมบูรณ์เท่าเคราฤาษีที่เลี้ยงในแดดรำไร เราต้องบำรุงเขามากกว่าปกติ เช่น รดน้ำเช้า-เย็น เป็นต้น
- เคราฤาษีชอบอากาศปลอดโปร่ง เพราะเคราฤาษีดูดแร่ธาติอาหารจากอากาศ และ ความชื้นเป็นสาเหตุของเชื้อรา (ที่ทำให้เคราเราดำๆ) ดังนั้น เราควรจะให้เขาอยู่ในที่ที่อากาศปลอดโปร่ง ส่วนบ้านไหนที่ไม่มีพื้นที่ เราก็ช่วยเขาได้ โดยการเดินไปสางเครา เขย่าๆ ให้อากาศเข้าถึงด้านในได้ค่ะ
- ปุ๋ย โดยพื้นฐานเคราฤาษีสามารถหาอาหารได้ด้วยตัวเอง จริงๆ แต่ด้วยสภาพแวดล้อมของโลกเราไม่ได้เอื้อกับการเจริญเติบโตของต้นไม้เหมือนในอดีต ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าเราต้องบำรุงเขาสักหน่อยให้เขาสมบูรณ์ สามารถทำได้โดยการใช้ปุ๋ยกล้วยไม้ หรือ ปุ๋ยเกล็ด ละลายน้ำ บางๆ (ระวัง…ถ้าเข้มข้นใบจะไหม้นะคะ) ให้ปุ๋ยให้ถึงเส้นด้านในด้านนะคะ ถ้ามีเครื่องพ่น ก็พ่นได้เลย ถ้าไม่มี แนะนำว่า เราสามารถประยุกต์นำกาละมังหรือถังน้ำผสมปุ๋ย จากนั้นนำเคราฤาษีมาจุ่มแช่ไว้สัก 10 วินาที ให้เคราทุกเส้นได้ปุ๋ย จากนั้นนำไปแขวนไว้ตามปกติค่ะ
- วัสดุปลูก จะปลูกยังไง ต้องใช้ดินหรือเปล่า คำตอบคือไม่เลยค่ะ ธรรมชาติเขาแค่ต้องการหาที่เกาะเพื่อใช้ชีวิตต่อ ไม่ต้องการวัสดุปลูกพวกดินหรือกาบมะพร้าวสับที่หาความชื้นให้เจา ดังนั้น เราสามารถเอาเขาไปพันรอบต้นไม้ พันกับลวดได้เลยค่ะ
ถ้าเคราของใครที่ฟีบ แห้งหรือดำไปแล้ว อยากให้เขากลับมามีชีวิตใหม่ จะบอกว่ายากมากๆ นะคะ การแก้ปัญหาที่ดีที่สุดคือ ต้องเลี้ยงเขาในสภาพแวดล้อมที่ดีที่สุด และรอค่ะ รอให้ต้นแตกใหม่ ต้นที่แตกใหม่มาก็จะสวยงามเหมือนเดิม (ทางสวนก็ต้องทำแบบนี้ค่ะ)
เลี้ยงต้นไม้ทั้งที ก็ขอให้เขาได้เติบโตอย่างสมบูรณ์ที่สุดกันนะคะ
#จะไม่มีคำว่ามือร้อนแล้วเลี้ยงต้นไม้ไม่ได้
ด้วยรัก
จากป๊าม๊าการ์เด้น